Challenger (Tatlı su köpek balığı)

Akvaryumlardan uzak tutulması gereken etçil ve tehlikeli bir türdür.Dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu hayvanların meraklısı çoktur.Satılması yasak olsa da birçok ithallatçı bu hayvanları getirmekte ve satmaktadır.Bu hayvanları tercih edenlerin çok tecrübeli ve akvaryum hobisinde uzmanlaşmış olması gerekmektedir.Protein ağırlıklı yemlerin yanı sıra evinizde yediğiniz yemeklerin artıkları ile de beslenebilirler.Ciğer ve her türlü eti ayırt etmeden yiyeceklerdir.Bazı Challenger sahipleri küçük japon balıklarını canlı yem olarak kullanmaktadır.Canlı yemler her zaman hayvanlarınız büyümesini hızlandırır ve görünümünü güzelleştirir.Bu hayvanlar bol bitkili akvaryumlar yerine kum zemin ve bol kayalık, mağara tarzı gizlenilecek yerler ararlar.Gözleri çok net göremez ve parlak ışıkta çok rahatsız olurlar.Kullandığınız ışığın yeri ve parlaklığı bu bakıma çok önemlidir.Gözlerinin hassas olması bu hayvanların koku güdüsünü çok geliştirmiştir.Kanayan bir parmağın Challenger akvaryumunda pek sağlıklı olacağını düşünmüyorum.Bu hayvanların geniş ve iyi bakılan akvaryumlarda 60-70 cm e kadar uzadıkları gözlenmiştir.Doğal ortamlarında 250cm e kadar uzayanları bulunmaktadır.Max. 27 derece olmak üzere 20 derece ısıda dahi yaşarlar.Üremeleri akvaryum ortamında gerçekleştirilebilir ancak çok zordur.Cinsiyet ayrımı genelde renklerinden anlaşılır koyu ve küçük olanlar dişilerdir.Üremeleri kayalar üzerine yumurta bırakarak gerçekleşir.Eğer yumurta bırakmış bir challenger çiftiniz varsa bu dönemde onları rahatsız etmemeye çalışın tehlikeli olabilirler.

Lepistes

Canlı doğuran balıkların en çok bilinen ve tercih edilen türüdür lepistesler.Güzel renkleri ve diğer balıklarla olan uyumları onları karma akvaryumlarında gözdesi yapmaktadır.Hızlı ısı değişimleri dışında boylarına göre çok dayanıklı olan bu balıkların doğal yaşamda sivrisinek larvaları ile beslendiği bu sebebten ötürü dere ve baraj gölleri gibi sivrisinek yuvalarına salındığı söylenir.Cinsiyet ayrımı erkeklerde parlak ve göz alıcı renkleri ile dişilerde olmayan sırt yüzgeci olarak ayırt edilebilir.Dişiler erkeklere oranla daha büyük boylarda olur ve daha az renk taşırlar.7-8 aylık bir balık üreme yapabilecek duruma gelmiş sayılır.Üreme döneminde ilk olarak dikkat edilecek husus erkek ve dişi oranlarıdır.Bu oranın 1 erkege 3 dişi olarak olması faydalı olucaktır eğer bu oranda dişi sayısı düşerse bu dişilerin ve yavruların sağlığı için tehlikeli olucaktır.Dişinin içinde bulunan yumurtaları erkeğin döllemesi sonucu üreme işlemine start verilmiş olunur.1. ayın sonuna doğru bu yumurtalar çatlar ve dişi yavrularını teker teker dışarıya salıverir.(1 ay veya daha kısa olması su sıcaklığına ve hayvanın olgunluğuna bağlıdır.)Su sıcaklığının 26-27 derece kalması önemlidir.Yavrular doğduktan sonra dişi başka bir erkekle ilişkiye girmesede ilk ilişkide aldığı dölleri 1-2 sefer daha kullanarak kendisi doğum yapabilir.Yavruların yaşaması için bitkiler veya yapay saklanma alanları çok önemlidir.Özellikle ilk birkaç saat içinde iyi yüzemeyen yavrular kolay yem olabilirler.1. ve 2. günlerde yavrular karınlarında bulunan keseciklerden besleneceklerdir bu süreçten sonra yavru yemleri(sera micropan) ile beslemeye başlamalısınız bu yemleri büyük balıklarda yiyecektir.Bu balıkları kılıç kuyruk ve moli gibi diğer canlı doğuranlar ile besleyebilir ve aynı anda üretebilirsiniz.Yeterli bitkilendirme ve yer var ise hiçbir sıkıntı doğmadan bu türler yaşayabilirler.Ayrıca yavruların bulunduğu akvaryumda ilk ay için su değişimi yapmamanız ve pipo filtre kullanmanızı öneririm.Yeni başlayan veya balık üretmek isteyenler için lepistesler kesinlikle uygun balıklardır.

Japon Balıkları

En tanınmis soguk su balıklarıdır. Kokeni 'Sazan' balıgından gelir. Yuzyıllardan beri yapılan ozel secim ve uretimden dolayı bugun yuzlerce cesitte ve bircok renkte bulunurlar.Akvaryum hobisine her çocuğun elinde bir fanus ve iki japon balığı ile başlaması artık bir gelenek haline gelmiştir.Ancak japon balıkları fanuslarda yaşıyamazlar sadece yaşam mücadelesi verirler ve genelde çoğu kaybeder.Dünyanın her yerinde ilgi gören bu güzel renkli balıkların hak ettikleri rahatlığı vermek önemlidir.Başta bitki, hava motoru, ısıtıcı ve oynamaları için küçük çakıl taşları.Japon balıklarında üreme kolaydır ancak cinsiyet ayrımı ve bu balıkların üreme olgunluğuna erişmeleri işin zor kısmıdır.Cinsiyet ayrımı erkeklerde tepesinde ve solungaçların altında ürem organı bulunur.Belli bir yaş ve büyüklüğe gelmeden bu ayrım yapılamaz.Yumurta serpiştirerek üredikleri için karma akvaryumlar sakıncalı olabilir ayrıca başta vatoz olmak üzere dip balıklarını üretim akvaryumlarından uzak tutmak gerekir.Yem olarak karışık yemleri kullanmanız balığınızın renklerini güzelleştirmekle kalmaz büyümesini hızlandırır.Bunun dışında pul veya pond yem tercih etmeniz gerekir.Bulundukları akvaryumlarda canlı doğuran başka balıklar yer alıyorsa bu onların yavruları için büyük bir tehlike anlamına gelir çünkü japon balıkları kocaman ağızları ile bir seferde bir kaç yavruyu yemekten büyük zevk alıcaklardır.8-20 derece arası ısılarda yaşayabilirler bu onların dayanıklı olduklarını gösteriri hatta koi gibi bazı japon türleri açık havadaki akvaryum veya havuzlarda süs balığı olarak kullanılırlar.En çok tercih edilen türlerin başında yelpaze kuyruk ve teleskop göz gelir.Fiyat olarak ise Koi balıkları en pahalı japon balıklarının başını çekerler.

Beta Splendens

Her petshopta kucuk kap veya bardaklarda rastladığımız can alıcı mavi veya kırmızısı ile akvaryum dunyasının en hırçın balıklarındandır betalar.Betalar sahip oldukları labirent denilen solunum organları sayesinde herhangi bir motor veya hava saglama aracına ihtiyac duymazlar bu onları fanus ve bardaklara mahkum etmistir.Beta erkekleri baska bir beta erkegi ile ayni akvaryumda olmak yerine ölmeyi tercih ederler.Ortada mucadele edicek bir disi bulunmasa bile kavga kacınılmazdır ve büyük ihtimalle sonucunda bir erkek ölür.Betalar her turlu pul ve ezilmis pond yemleri yeseler bile onlar icin en iyi yem kendileri icin hazirlanmis bitkisel ve protein agirlikli ozel yemleridir.


Betalarda Üreme
Beta üretmek kolay bir uğraş olsada içinde birçok detay barındırdığı için tecrubesiz arkadasların denememesi gereken bir balık türüdür.Erkek ve dişi betalar 1 yaşına geldiğinde çiftleşmeye hazır boy ve olgunluga erişirler.Erkeklerin kopukten yuva yapması dişilerde ise yumurta çıkması üremeye hazır olduklarının işaretleridir.Üretim icin sadece bu hayvanlara ayrılmış bir akvaryum şarttır.25-26 derecedeki suya önce erkek bırakılır.Dişi akvaryuma erkeğin görebileceği bir şekilde yani cam kavanoz veya şeffaf bir kapta konması gerekir.Dişiyi gören erkek beta 1 ile 2 gün içerisinde köpükten yuvasını hazırlar bu süreci hızlandırmak için akvaryum dekarasyonunda kullanılan içi boş bazı objeleri su seviyesine sıfır olcak şekilde koyarsanız yuva daha hızlı ve sağlam yapılmış olcaktır.Erkeğin yuvayı tamamlaması ve dişiye kur yapması ile ilerleyen 1-2 gün içinde(bazı dişilerde ilk gün bile olabiliyor) dişi betanızda erkek kadar olmasada köpürecektir bu ilişkiye hazır olduğunun göstergesidir.Bu süreçten sonra erkek ve dişiyi yan yana bırakabilirsiniz ancak bu dakikadan sonra 15-30 dakka arası gözleriniz akvaryumdan ayırmayın ve dişinin yumurta dökmesini bekleyin.30 dakikadan sonra erkek dişiye zarar vermeye başlıcaktır.Dişiyi artık erkeğin göremiyeceği başka bir yere alabilirsiniz.Erkek dişiden aldığı yumurtaları ağzıyla tek tek alarak köpükten yuvasına götürcek ve köpüklerin içinde kuluçkaya alacaktır.Bu dakikadan itibaren babalık içgüdüsü kazanan erkek yavrularını herşeyden koruyacak ve yuvadan düşen yumurtaları hiç yorulmadan yuvaya tekrar taşıyacaktır.Kuluçkanın hemen 2. gününde yavrular teker teker yumurtalarından çıkacak ve yüzmeye başlıcaktır.Sağlıklı bir dişiden 100-300 arası yumurta alınabilir.Erkek yavruları ilerleyen günlerde tekrar köpüğün içine sokucaktır ve yavrularda düşmeye devam edicektir.Yavrular doğduktan 5 gün sonra erkek artık akvaryumdan çıkarılmalı ve yavrulardan uzak tutulmalıdır yoksa yavrularını yemeye çalışabilir.Yavrular için en gerekli şey bol bitkilendirilmiş bir akvaryumdur.Bitkiler sayesinde yavrular beslenir ve zorlu ilk 10-15 günü atlatabilirler.Bundan sonra artemia kan kurdu veya yumurta sarısı gibi besinlerle beslenebilirler.Bunlara ilaveten mutlaka micropan yeminizinde olması gerekir.İlk 3 ay içerisinde yavru akvaryumu üstüne havlu veya cam gibi dışardaki sıcaklığı içeriye geçirmiyecek koruyucu önlem almak gerekir.Bu süreçte yavruların labirent solunum sistemleri gelişmektedir eğer sıcaklıkta ani değişiklikler olursa bu yavruların üşütmesi ve ölmesi ile sonuçlanır.

Cichlid Balıkları

Ülkemizde ve Dünya genelinde yaygın olan bu balıklar birçok farklı türlere sahiptir.Akvaryumlara olan uyumları kolay beslenme ve kolay üreme gibi avantajları bu balıkları petshop ve evlerimizin bas kösesinde yer edinmemize sebep olmuştur.Amerika, Asya ve Afrika olmak üzere Dünyamızın hemen hemen her yerinde yasam alanları edinmiş bu balıkların en çok tercih edilen türleri Afrika kıtasında bulunan gollerde yasarlar.Bu goller Malawi ve Tanganyika'dır.

En cok tercih edilen turlerin basinda ise su balıklar yer alır;

• Yunus Cichlid (Malawi)

• Sarı Prenses (Malawi)

• Mavi Prenses (Malawi)

• Astronot/Oscar (Amerika)

• Tropheus (Tanganyika)

Yunus Ciclid

Malawi Gölü sakinlerinden Yunus Ciclidler parlak rengi ve farklı desenleri ile akvaryum severlerin her zaman ilgi odağı olmuştur.Sert sularda yaşayabilmeleri birçok yemi ayırt etmeden yemeleri ve kolay uremeleri ile gerek yeni başlayanların gerekse bu işe yıllarını vermiş insanların ilk tercihleri arasındadır.Malawi Gölünün sahil kısımlarında derinliği çok olmayan ve kum kaplı yüzeyler doğal yaşam alanlarıdır.Cinsiyet ayrımı erkeğin kafasının öne-yukarı doğru bir cıkıntı sağlaması veya yandaki resimde görüldüğü üzere kafadan ağıza doğru olan kısmın daha sivri olması dişilere ozeldir.8-10cm yani 2 yaşlarında iken uremeye başlarlar.Ureme dişinin yumurtaları magara veya kumda kazdıkları bolmelere koyması ve erkeğin bu yumurtaları döllemesi ile başlar sonrasında dişi bu yumurtaları ağzına alır ve yavrular doğduktan 2 hafta sonraya kadar ağızlarında korurlar.2 yaşına gelmiş olgun ve iyi besili bir dişi 70-90 arası yumurta bırakabilirken bu rakam 20 civarlarına kadarda düşebilir.Doğada 25cm akvaryum ortamında ise 18-10cm arası max buyukluge ulaşırlar.Yunuslar her ne kadar sakin tavırlar içinde bulunsalarda karma akvaryumlar için önerilmezler ayrıca doğum sonrası kendi yavrularınında ayrı bir bolume veya yavruluga alınmasında fayda vardır.


Sarı Prenses

Malawi Gölünün en çok bilinen bir başka sakini ise Sarı Prenseslerdir.Uyumlu ve sakin davranışları onları karma akvayumlar için ideal kılmaktadır.Bu balıklar daha cok bitkisel yemden hoşlansalarda protein ağırlıklı yemleride yerler.En kolay üreyen Cichledler olarak bilinirler.Erkekler max. 15-16cm dişiler ise 12-13 cm kadar buyumektedirler.Cinsiyet ayrımının en kolay iki yontemi yuzgeclerinde siyah renk ve gene yuzgeclerinin sivri olup olmamasidir.Sivri ve yuzgeclerinde koyu, baskın siyah rengi bulunanlar erkek olurlar ayrıca bazı balıklarda bulunan ve balığın kuyruğunda gözüken sahte yumurtaların çok olmasıda erkek balığın başka bir göstergesidir.Yunuslarda olduğu gibi ağızlarında kuluçka yaparlar.Zor su şartlarına dayanıklıdırlar.Yeni başlayan arkadaşlar için ideal hayvanlardır.



Mavi Prenses

Malawi gölünün en agresif balıklarından biridir.Kendi türleriyle beraber yaşasada karma akvaryumlar için alınmaması gereken bir balıktır.Protein agırlıklı yemlerden hoşlanırlar.Beslenme ve agresiflik dışında Sarı Prensesle ureme ve boylarında birbirlerine benzerler.Sarı prensese oranla daha zor uretilir.Bölgeci bir balıktır yani akvaryumda kayalık veya akvaryum dekarasyonlarını gibi objeleri benimser ve diğer balıkları gücü yettiği surece uzak tutmaya calışır.



Astronot(Oscar)
Güney Amerika kıtasında Dünyaya yayılmış bu agresif balıklar her zaman ilgi odağı olmuştur.Tamamen etçil olan bu türün iki rengi yaygındır biri koyu gri-siyah diğeri ise beyazdır.Her iki renktede kırmızı pullar ile desenlere sahiptirler.Piranalarla yaşayabilen ender balıklardandır.Kesinlikle karma akvaryumlar için kullanılamaz.Ağzının 2-3 katı büyüklüğüne kadar bulduğu herşeyi her balığı düşünmeden yerler.Sahiplerine karşı ise çok uysal ve insancanlısıdır.Zamanla yemi elinizden yemeye ve ona dokunmanıza karşı çıkmayacak kendini sevdirecektir.30-40 cm e kdr buyuyen astronotlar akvaryum ortamında 15 yaşına kadar yaşadığı gözlenmiştir.Hemen hemen her petshopta ölen balıkların öğütülmesi için birer tane 8-10 yaşında Oscar bulunur.Tek bir hamlede japon balıklarını yutabilirler.Uygun ortamlar oluşturulduğunda akvaryumda üretilmeye müsaitlerdir ancak çok zor ve tecrübe gerektiren bir iştir.Mümkünse tek erkek ve tek dişi bir akvaryumda yalnız bulundurulmalı ve yeterli olgunluğa geldiklerinde üremeye başlayacaklardır.Üreme dişinin kum zemine yumurta bırakması ve erkeğin bunları döllemsi ile başlar bu süreçte hiçbir dip balığının akvaryumda bulundurulmaması önemlidir.Bu balıklar hakkında bir başka önemli tartışma konusu ise challenger yani tatlı su köpek balıkları ile yaşayıp yaşamıyacaklarıdır.Boyut olarak astronot balıklarınız challengerlardan ufak ise bu onlar için büyük bir risk demektir.Her an yem olabilirler.Bu gözleri net göremeyen challengerlerin insafına kalmıştır.